H ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος είναι η κύρια αιτία της βλάβης της όρασης και σοβαρής απώλειας της όρασης. Κλινικά, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος
ταξινομείται ως εκφύλιση αρχικού σταδίου (εμφάνιση μεσαίου μεγέθους drusen) και προχωρημένου σταδίου (νεοαγγείωση και ατροφικές αλλοιώσεις).
|
Παπαδήμας Α. Χρήστος Ιατρός, Χειρουργός Οφθαλμίατρος Διαμαντίδη Δημητρίου 22-24, Κορυδαλλός, 18120, ΑΤΤΙΚΗΣ 2104958505, 6977776813
VISION EYE CARE Ζερβονικόλα 6, Μάνδρα, 19600, ΑΤΤΙΚΗΣ 2105550122
|
|
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής σχολής με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην έρευνα της δράσης του ψευδαργύρου στον ανθρώπινο οργανισμό www.gelis.gr
|
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος είναι μία πολυπαραγοντική διαταραχή, στην παθογένεση, της οποίας συμβάλλει η δυσλειτουργία των βιοχημικών οδών του συμπληρώματος, των λιπιδίων, της αγγειογένεσης, της φλεγμονής και της εξωκυττάριας θεμέλιας ουσίας.
Έχουν εντοπιστεί πάνω από 50 γενετικοί τόποι (loci) γενετικής ευαισθησίας, εκ των οποίων οι σημαντικότεροι είναι στα γονίδια CFH και ARMS2 [1].
Οι κύριοι μη γενετικοί παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα και η χαμηλή διαιτητική πρόσληψη αντιοξειδωτικών ( ψευδάργυρος και καρωτενοειδή).
Η χαμηλή πρόσληψη ψευδαργύρου σχετίζεται με μεγαλύτερη πιθανότητα παρουσίας υγρού υπό τον αμφιβληστροειδή, ιδίως στα άτομα που θεραπεύονται με αντιαγγειακό ενδοθηλιακό αυξητικό παράγοντα επί τουλάχιστον 6 μήνες και αυξημένη πάχυνση του αμφιβληστροειδούς των θεραπευομένων οφθαλμών με νεοαγγειακή ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος (neovascular AMD) [2].
Η εξέλιξη της εκφύλισης από το αρχικό στο προχωρημένο στάδιο μπορεί να επιβραδυνθεί με τη χορήγηση υψηλών δόσεων ψευδαργύρου και αντιοξειδωτικών ουσιών (ασταξανθίνη, ζεαξανθίνη) και βιταμινών [3].
Η χορήγηση λουτεϊνης και ζεαξανθίνης (καρωτενοειδή), ω-3 πολυακορέστων λιπαρών οξέων μακράς αλυσίδας [δοκοσαεξαενοϊκό οξύ (DHA) και εικοσαπενταενοϊκό οξύ [ΕΡΑ] ή αμφοτέρων θα μπορούσε να περιορίσει περαιτέρω αυτό τον κίνδυνο [4].
Η θεραπεία με χορήγηση ενδοϋαλώδους ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (π.χ. ranibizumab, aflibercept ή bevacizumab) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της νεοαγγειακής ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και έχει σημαντικά ελαττώσει την επίπτωση της βλάβης της όρασης, παγκοσμίως.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν αποδεδειγμένες θεραπείες για την ατροφική μορφή της νόσου. Παρά τούτο γίνεται εκτεταμένη έρευνα διαφόρων παραγόντων με κλινικές δοκιμές.
Γίνονται βελτιωμένες προσπάθειες πρόληψης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδος, εντοπίζοντας και αποφεύγοντας τους παράγοντες κινδύνου πρόκλησης της νόσου, την εξατομικευμένη αντιμετώπιση των ασθενών, στοχεύοντας συγκεκριμένες οδούς παθογένεσης, χρησιμοποιώντας τους νεότερους αντιαγγειακούς ενδοθηλιακούς αυξητικούς ή άλλους παράγοντες και εφαρμόζοντας αναγεννητικές θεραπείες [1].
Ο ψευδάργυρος ευθύνται για την ομαλή λειτουργία όλων των συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος και ιδιαίτερα για τη διατήρηση της υγείας των οφθαλμών.
Χορήγηση ψευδαργύρου στην ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος
Ο ψευδάργυρος είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο που συμμετέχει στην ομαλή λειτουργία περισσοτέρων από 200 ενζύμων. Ο ψευδάργυρος δεν δημιουργείται από το ανθρώπινο σώμα, αλλά προσλαμβάνεται από την καθημερινή διατροφή και κυρίως από ορισμένα τρόφιμα πλούσια σε ψευδάργυρο.
Ο ψευδάργυρος επιβραδύνει την εμφάνισης και εξέλιξη της ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος, την απώλεια οπτικής οξύτητας και προλαβαίνει την έναρξη της νόσου στα άτομα με υψηλό κίνδυνο να την εμφανίσουν.
Όταν κάποιο άτομο έχει έλλειψη ή ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να υποφέρει από κακή νυχτερινή όραση, θόλωση της όρασης από καταρράκτη και να γίνει πιο ευάλωτο στις λοιμώξεις. Στην πραγματικότητα, ο ψευδάργυρος είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά μιας χρωστικής, της μελανίνης, που προστατεύει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού από βλάβες και λοιμώξεις. Είναι γνωστόν ότι ο ψευδάργυρος συνδέεται με τη μελανίνη στους μελαγχρωστικούς ιστούς και ότι ενισχύει την αντιοξειδωτική ικανότητα, λειτουργώντας ως συνπαράγοντας ή ως παράγοντας έκφρασης γονιδίων των αντιοξειδωτικών ενζύμων στους οφθαλμούς [5].Με τη συμμετοχή του ψευδαργύρου μεταφέρεται η μελανίνη από το ήπαρ στους οφθαλμούς. Η έλλειψη ψευδαργύρου αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης του αμφιβληστροειδούς, και πρόκλησης οφθαλμικών λοιμώξεων [1]. Τα άτομα που ήδη βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος, θα πρέπει να μετρούν δύο φορες το χρόνο τα επίπεδα του ψευδαργύρου στο αίμα τους. Συνήθως στα ηλικιωμένα άτομα δεν απορροφάται εύκολα ο διατροφικός ψευδάργυρος. Το διαιτολόγιο των ηλικιωμένων ατόμων, που βρίσκονται σε κίνδυνο να εμφανίσουν ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε ψευδάργυρο. Βλέπε: Τρόφιμα που περιέχουν ψευδάργυρο ©
Συμπληρωματικά μπορεί να χορηγηθεί η πιο ευαπορρόφητη μορφή ψευδαργύρου, ο πικολινικός ψευδάργυρος σε συνδυασμό με βιταμίνη C [Zincobell], που διευκολύνει την απορρόφηση του ψευδαργύρου από το έντερο.
Το Zincobell είναι συμπλήρωμα διατροφής, του οποίου η κάθε κάψουλα περιέχει 10mg πικολινικού ψευδαργύρου και 119 mg βιταμίνης C. Το Zincobell μπορεί να χορηγηθεί σε δόση 10-40mg ημερησίως, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς. Υπενθυμίζετai ότι, όταν αυξάνουν τα επίπεδα του ψευδαργύρου στο αίμα ελαττώνονται τα επίπεδα του χαλκού. Γιαυτό κάθε φορά που μετρώνται τα επίπεδα συγκεντρώσεων του ψευδαργύρου στο αίμα, μετρώνται και τα επίπεδα του χαλκού. Αν τα επίπεδα του χαλκού είναι χαμηλά χορηγείται συμπληρωματικά και χαλκός. Βλέπε: Ψευδάργυρος: Σχέση του ψευδαργύρου με τη θεραπεία και πρόληψη της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδος©
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1.MitchellP,LiewG,GopinathB,WongTY. Age-related macular degeneration. Lancet. 2018 Sep 29;392(10153):1147-1159. doi: 10.1016/S0140-6736(18)31550-2.
2. Detaram HD, Mitchell P, Russell J, Burlutsky G, Liew G, Gopinath B. . Dietary zinc intake is associated with macular fluid in neovascular age-related macular degeneration. Clin Exp Ophthalmol. 2019 Oct 8.
3.Evans JR, Lawrenson JG. Antioxidant vitamin and mineral supplements for slowing the progression of age-related macular degeneration. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jul 31;7:CD000254.
4.Age-Related Eye Disease Study . Research Group. Lutein + zeaxanthin and omega-3 fatty acids for age-related macular degeneration: the Age-Related Eye Disease Study 2 (AREDS2) randomized clinical trial. JAMA. 2013 May 15;309(19):2005-15.
5.Kokkinou D, Kasper HU, Bartz-Schmidt KU, Schraermeyer U. The pigmentation of human iris influences the uptake and storing of zinc. Pigment Cell Res. 2004 Oct;17(5):515-8.
Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας
Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.