Πειραματικές και κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η έλλειψη ψευδαργύρου συμμετέχει στην παθογένεση της καρδιοκυκλοφορικής νόσου [1, 2]. Επίσης έχει δημοσιευτεί ότι ο ψευδάργυρος μπορεί να συμμετέχει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και την παθογένεση της υπέρτασης [3].

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Φλάμπουρο Λουτρακίου, 20300, Τ. 27440 23768, 6944280764  www.gelis.gr   www.pharmagel.gr   pharmage@otenet.gr ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Συμπληρωματική Ιατρική, Κλινική Φαρμακολογία, Ιατρική Διατροφολογία

Αικατερίνη Γκέλη  Ιατρός,  Ακτινοδιαγνώστρια  με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ιατρική Διατροφολογία, Ακτινοδιαγνωστική και  Υπερηχογραφική Διαγνωστική Περιβαλλοντική Ιατρική,  Συμπληρωματική Ιατρική Διεύθυνση Ιατρείου: Παπαληγούρα 16, Άσσος  Κορινθίας, Τηλ. 2741087758, 6944644820  email:kgkeli@hotmail.com

Τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται ότι διαθέτουν στο σώμα τους   χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου [4, 5], τα οποία  μπορεί να σχετίζονται με αύξηση της αρτηριακής πίεσής τους.

Από έρευνα που έγινε στην Κορέα βρέθηκε ότι η διατροφική έλλειψη ψευδαργύρου  συνδέεται με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε παχύσαρκες γυναίκες.

Η έλλειψη ψευδαργύρου θεωρείται  ανεξάρτητος παράγοντας αύξησης της αρτηριακής πίεσης για την  παραπάνω ομάδα πληθυσμού [6]. 

Η αυξημένη απορρόφηση του ψευδαργύρου από το έντερο και η αυξημένη απέκκρισή του από τους νεφρούς διά των ούρων έχει επιβεβαιωθεί πειραματικά και κλινικά  στην πρωτοπαθή υπέρταση. Αυτό αποδίδεται  στις αλλαγές του ενδοκυτταρικού και εξωκυτταρικού περιεχομένου  σε ψευδάργυρο [3].

Στην αρτηριακή υπέρταση ελαττώνονται τα επίπεδα του ψευδαργύρου στον ορό, τα λεμφοκύτταρα και τα οστά, ενώ αυξάνουν στην καρδιά, στα ερυθροκύτταρα, νεφρούς, ήπαρ, επινεφρίδια και τον σπλήνα. Αυτές οι αλλαγές διαταράσσουν την ομοιοστασία του ψευδαργύρου, η οποία οδηγεί σε ποικίλους βαθμούς έλλειψης ψευδαργύρου, που δεν αντιρροπούνται πλήρως από τους διατροφικούς παράγοντες ή την αύξηση της απορρόφησης του ψευδαργύρου  από το έντερο.

Η απώλεια της ομοιοστασίας του ψευδαργύρου μπορεί να είναι η αιτία και το αποτέλεσμα της υψηλής αρτηριακής πίεσης [3]. 

΄Έλλειψη ψευδαργύρου

Όταν υπάρχει έλλειψη ψευδαργύρου, αυτό σημαίνει ότι κυκλοφορούν στο αίμα μικρές ποσότητες ψευδαργύρου και μπορεί να αυξηθεί η αρτηριακή πίεση. 

Έχει ανακαλυφθεί σε πειραματόζωα ότι, ακόμη και η ήπια έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να έχει σοβαρή επίπτωση στην αρτηριακή πίεση.

Μια ανισορροπία της βιοδιαθεσιμότητας του ψευδαργύρου κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά τον τοκετό και της σωματικής ανάπτυξης των παιδιών μπορεί να αποτελέσει παραγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιοκυκλοφορικών αλλαγών στην ενήλικη ζωή.

Οι μηχανισμοί δια των οποίων μπορεί να επιτελεστούν αυτές οι αλλαγές είναι μια διαταραχή του αγγειακού συστήματος του ΝΟ (Νιτρικό Οξείδιο), που είναι επακόλουθο της ελάττωσης δραστηριότητας της Συνθάσης του Νιτρικού Οξειδίου (NOS) και του υψηλότερου συστηματικού οξειδωτικού στρες[7].

Υπερεπάρκεια ψευδαργύρου

Ενώ σε έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να βλαφτεί το καρδιαγγειακό σύστημα, όταν υπάρχει υπερψευδαργυροναιμία μπορεί επίσης να αυξηθεί η αρτηριακή πίεση. Η συμπληρωματική λήψη μεγάλων ποσοτήτων ψευδαργύρου μπορεί επίσης να αυξήσει τη συστηματική  αρτηριακή πίεση  και να περιορίσει την αιματάρδευση των νεφρών.

 Η αυξημένη πρόσληψη ψευδαργύρου μπορεί να δημιουργήσει υπέρταση και αυτό αποδίδεται στον περιορισμό της νεφρικής λειτουργίας [8].

Σχέση ψευδαργύρου, χαλκού και αρτηριακής πίεσης

Τα επίπεδα  ψευδαργύρου, χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων και η αναλογία ψευδαργύρου/χαλκού είναι σημαντικά αυξημένα στα υπερτασικά άτομα με υπερλιπιδαιμία. Αυτό δείχνει ότι η υπέρταση που επιπλέκεται με υπερλιπιδαιμία σχετίζεται στενά με τον ψευδάργυρο και τον χαλκό [9].

H ανισορροπία της βιοδιαθεσιμότητας του ψευδαργύρου και του χαλκού  μπορεί να σχετίζεται με την υπέρταση [10].

Δοσολογία συμπληρωματικού ψευδαργύρου σε σχέση με την υπέρταση

Επειδή η έλλειψη ψευδαργύρου  μπορεί να επηρεάσει την αρτηριακή πίεση είναι σημαντική η καθημερινή πρόσληψη επαρκούς ψευδαργύρου μέσω της διατροφής.

Η συνιστώμενη, καθημερινή δόση ψευδαργύρου που πρέπει να προσλαμβάνει ένα ενήλικο άτομο ημερησίως [recommended dietary allowance, o RDA], για μεν τους άνδρες είναι 11mg, για δε τις γυναίκες 8 mg. [11].

Παρά τούτο οι ποσότητες ψευδαργύρου που χρειάζεται καθημερινά ο οργανισμός του ανθρώπου εξαρτάται από μια ποικιλία παραγόντων, όπως η ηλικία (τα άτομα άνω των 60 ετών έχουν περιορισμό της απορρόφησης ψευδαργύρου από το έντερο σε υψηλά ποσοστά, που ποικίλουν), η παρουσία χρονίων νόσων, η εγκυμοσύνη, η λήψη ορισμένων φαρμάκων, κλπ.

Η συνιστώμενη, καθημερινή δόση ψευδαργύρου  στα ηλικιωμένα άτομα δεν καλύπτει συνήθως τις ενδοκυτταρικές ανάγκες σε ψευδάργυρο, παρά την ανεύρεση φυσιολογικών επιπέδων στον ορό αρκετών ηλικιωμένων ατόμων (85-90mg/dl) [12] .

Επειδή η υπέρταση είναι συχνότερη στα ηλικιωμένα άτομα θα πρέπει μεταξύ των άλλων να εκτιμάται από το θεραποντα ιατρό η ομοιοστασία του ψευδαργύρου και στις περισσότερες των περιπτώσεων να χορηγείται συμπληρωματικά πικολινικός ψευδάργυρος (10mg) μαζί με 119mg βιταμίνης C [κάψουλες ZINCOBELL], διότι αυτός ο συνδυασμός είναι ο πιο ευαπορρόφητος και βιοδιαθέσιμος.   

Βιβλιογραφία

1. Kok FJ1, Van Duijn CM, Hofman A, Van der Voet GB, De Wolff FA, Paays CH, Valkenburg HA. Serum copper and zinc and the risk of death from cancer and cardiovascular disease. Am J Epidemiol. 1988 Aug;128(2):352-9.

2. Reunanen A, Knekt P, Marniemi J, Mäki J, Maatela J, Aromaa A. Serum calcium, magnesium, copper and zinc and risk of cardiovascular death. Eur J Clin Nutr 1996;50:431–437

3. Tubek S. Role of zinc in regulation of arterial blood pressure and in the etiopathogenesis of arterial hypertension. Biol Trace Elem Res. 2007

4. Marreiro DN, Fisberg M, Cozzolino SM. Zinc nutritional status and its relationships with hyperinsulinemia in obese children and adolescents. Biol Trace Elem Res 2004;100:137–149.

5. Tungtrongchitr R, Pongpaew P, Phonrat B, Tungtrongchitr A, Viroonudomphol D, Vudhivai N, Schelp FP. Serum copper, zinc, ceruloplasmin and superoxide dismutase in Thai overweight and obese. J Med Assoc Thai 2003;86:543–551.

6. Kim J. Dietary zinc intake is inversely associated with systolic blood pressure in young obese women. Nutr Res Pract. 2013 Oct;7(5):380-4. doi: 10.4162/nrp.2013.7.5.380. Epub 2013 Oct 1.

7. Tomat AL, et al. Moderate zinc deficiency influences arterial blood pressure and vascular nitric oxide pathway in growing rats. Pediats Res. 2005 Oct;58(4):672-6

8. Kasai M. et al. Excessive zinc intake increases systemic blood pressure and reduces renal blood flow via kidney angiotensin II in rats. Biol Trace Elem Res. 2012 Dec;150(1-3):285-90.

9. He BP, et al. Determination of trace copper and zinc in hypertension complicated with hyperlipemia by atomic absorption spectrophotometry. Guang Pu Xue Yu Guang Pu Fen Xi. 2004 Jun;24(6):741-3.

10. Bergomi M et al. zinc and copper status and blood pressure. J Trace Elem Med Biol 1997 Nov;11(3):166-9

11. Maret W, SANDSTEAD HH. zinc requirments and the risks and benefits of zinc supplementation. J Trace Elem Med Biol. 2006;20:3-18.

12. Mocchegiani E, et al. Zinc: dietary intake and impact of supplementation on immune function in elderly. Age(Dordr). June 2013;35(3):839-860

Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου. 

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση. 

Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 

Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας