Ο ψευδάργυρος, όπως και το μαγνήσιο είναι ένα απαραίτητο για τη ζωή ιχνοστοιχείο, υπεύθυνο για τη λειτουργία περισσοτέρων από 300 ενζύμων, και 3000 πρωτεϊνών, που συμμετέχουν στον ανθρώπινο μεταβολισμό. Ο ψευδάργυρος διαθέτει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και είναι πολύτιμος σε όλες τις ηλικίες.

Είναι όμως ιδιαίτερα σημαντικός στον γηράσκοντα οργανισμό, διότι η παρουσία του μπορεί να προλάβει την έναρξη των φλεγμονωδών νόσων που συνοδεύουν τη γεροντική ηλικία και να βελτιώσει την ικανότητά του σώματός του να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις.

Έχει υπολογιστεί ότι το 30% του γεροντικού πληθυσμού των ανεπτυγμένων οικονομικά κρατών πάσχει από έλλειψη ψευδαργύρου.

Πολλές χρόνιες νόσοι των ηλικιωμένων , όπως η αθηρωματοσκλήρυνση, διαβήτης, νευροεκφυλιστικές διαταραχές, νόσος του Parkinson η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος μπορεί να οφείλονται σε χρόνια φλεγμονή και την αύξηση του οξειδωτικού στρες [1].

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός,Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Φλάμπουρο Λουτρακίου, 20300, Τ. 27440 23768, 6944280764  www.gelis.gr   www.pharmagel.gr   pharmage@otenet.gr ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Συμπληρωματική Ιατρική, Κλινική Φαρμακολογία, Ιατρική Διατροφολογία

Αικατερίνη Γκέλη  Ιατρός,  Ακτινοδιαγνώστρια  με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ιατρική Διατροφολογία, Ακτινοδιαγνωστική και  Υπερηχογραφική Διαγνωστική Περιβαλλοντική Ιατρική,  Συμπληρωματική Ιατρική Διεύθυνση Ιατρείου: Παπαληγούρα 16, Άσσος  Κορινθίας, Τηλ. 2741087758, 6944644820  email:kgkeli@hotmail.com

Ο ψευδάργυρος έχει αποδειχτεί ότι συμβάλει στην αποτελεσματική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του γηράσκοντος οργανισμού [2].

Έχει αποδειχτεί πλέον ότι το κάθε διαφορετικού τύπου κύτταρο που χρησιμοποιείται από το ανοσοποιητικό σύστημα χρειάζεται ψευδάργυρο για όλες τις εσωτερικές επικοινωνιακές του διαδικασίες.

Στις περιπτώσεις εκείνες που ο ψευδάργυρος δεν προσλαμβάνεται με τη διατροφή σε επαρκείς ποσότητες ή δεν απορροφάται επαρκώς από το έντερο ή για διαφόρους λόγους δεν χρησιμοποιείται σωστά από τον οργανισμό, τότε τα ανοσοκύτταρα δεν επεξεργάζονται σωστά τις ενδοκυτταρικές και διακυτταρικές πληροφορίες με επακόλουθο να παίρνουν λανθασμένες αποφάσεις δραστηριότητας.

Αν τούτο συμβεί, τότε ο οργανισμός περιπίπτει σε μια χρόνια χαμηλής έντασης φλεγμονή, που αποτελεί τον προθάλαμο κάθε νοσήματος, που μπορεί να εκδηλώσει ο γηράσκων οργανισμός.
Επίσης η έλλειψη ψευδαργύρου προκαλεί ελάττωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, καθιστώντας το ανεπαρκές να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις και τα εκφυλιστικά νοσήματα, όπως ο καρκίνος.

Η ομοιοστασία του ψευδαργύρου, δηλαδή η παρουσία ισορροπημένων συγκεντρώσεων ψευδαργύρου, μέσα και έξω από τα κύτταρα, επιτρέπει την ανταλλαγή βιοχημικών σημάτων μεταξύ των κυττάρων, πράγμα που εξασφαλίζει την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η κατάργηση της ομοιοστασίας του ψευδαργύρου σχετίζεται με την ανάπτυξη χρονίων νοσημάτων. Οι μελέτες που έχουν γίνει επί ηλικιωμένων ατόμων, που έπαιρναν συμπληρωματικά ψευδάργυρο έδειξαν ότι είχαν μικρότερη συχνότητα λοιμώξεων, ελάττωση του οξειδωτικού στρες, ελάττωση της παραγωγής φλεγμονωδών κυτταροκινών,  μικρότερη συχνότητα τύφλωσης από ηλικιακή  εκφύλιση της ωχράς κηλίδος και ισχυρότερο αθηρωματοπροστατευτικό αποτέλεσμα.

Τα παραπάνω ερυεργετικά αποτελέσματα οφείλονται στο γεγονός ότι ο ψευδάργυρος είναι ένας μοριακός σηματοδότης που ρυθμίζει τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων και πολλών μεταγραφικών παραγόντων που συμμετέχουν στη γονιδιακή έκφραση των φλεγμονωδών κυτταροκινών και των μορίων συγκόλλησης [1].

Η έλλειψη του ψευδαργύρου προκαλεί σοβαρή βλάβη της έμφυτης και της προσαρμοστικής ανοσίας και προάγει τη δημιουργία μιας συστηματικής φλεγμονής.

Τα άτομα που γηράσκουν και αυτά που βρίσκονται ήδη στην τρίτη ηλικία είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην έλλειψη ψευδαργύρου.

Όλες οι επιδημιολογικές έρευνες που έχουν γίνει εδώ και χρόνια έχουν αποκαλύψει ότι ο γεροντικός πληθυσμός είναι ιδιαίτερα επιρρεπής στην έλλειψη ψευδαργύρου.

Οι ηλικιωμένοι σε μεγάλο ποσοστό, δεν προσλαμβάνουν επαρκείς ποσότητες ψευδαργύρου.

Οι πλουσιότερες τροφές σε ψευδάργυρο είναι τα στρείδια και λοιπά θαλασσινά μαλάκια, το κρέας, τα πουλερικά, οι σπόροι, οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά.

Τα δημητριακά, αν και είναι πολύτιμα τρόφιμα και άριστη πηγή υδατανθράκων, βιταμινών και ιχνοστοιχείων, εν τούτοις αν χρησιμοποιούνται υπερβολικά ή αποκλειστικά στη διατροφή, μπορεί να δημιουργήσουν έλλειψη ψευδαργύρου, καθόσον τα άλατα φυτικού οξέος, που περιέχουν, παρεμποδίζουν την απορρόφηση του ψευδαργύρου από το έντερο [3].

Ο ψευδάργυρος χρησιμοποιείται με ταχύτερους ρυθμούς από το σώμα στις περιπτώσεις ψυχολογικού και σωματικού στρες, όπως μετά από βαριά χειρονακτική εργασία ή υπερβολική σωματική άσκηση, διότι αποβάλλονται με τον ιδρώτα μεγάλες ποσότητες ψευδαργύρου [4].

Ο ψευδάργυρος είναι πολύτιμος, διότι είναι απαραίτητος για την παραγωγή τεστοστερόνης, της ορμόνης που ευθύνεται για την δημιουργία σεξουαλικής επιθυμίας και ρώμης (αύξηση της λίμπιντο.

Σημειωτέον ότι τα επίπεδα της τεστοστερόνης ελαττώνονται σταδιακά στους γηράσκοντες οργανισμούς των ανδρών και των γυναικών [5].

Οι άνδρες παράγουν τεστοστερόνη στους όρχεις και το φλοιό των επινεφριδίων, ενώ οι γυναίκες παράγουν μόνο από το φλοιό των επινεφριδίων.

Μερικά άτομα, καθώς προσχωρούν στο γήρας εκδηλώνουν συμπτώματα κατάθλιψης, γεροντικού μαρασμού, που συνοδεύεται από ανορεξία και απίσχναση. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο γεροντικός οργανισμός μπορεί να επανισορροπήσει με τη χορήγηση ψευδαργύρου [6].

Για την αποκατάσταση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανοσογήρανσης μερικές γυναίκες χρειάζονται μέχρι και 50mg ψευδαργύρου ημερησίως, ενώ μερικοί άνδρες χρειάζονται μέχρι και 100mg ψευδαργύρου, ιδιαίτερα, αν καταπονούνται έντονα σωματικώς [7].

Αν τα άτομα μετά το 50ό έτος, που αρχίζουν να δείχνουν τα πρώτα σημάδια γήρανσης του οργανισμού τους και εμφανίζουν μια χαμηλής έντασης χρόνια φλεγμονή και είναι επιρρεπείς σε λοιμώξεις που υποτροπιάζουν, καλόν είναι να σκέπτονται την ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους συστήματος με κάποιο συμπλήρωμα διατροφής ψευδαργύρου.

Σ’ αυτή την περίπτωση επιλέγεται ψευδάργυρος με αποδεδειγμένη μεγάλη απορροφητικότητα από το έντερο, όπως ο πικολινικός ψευδάργυρος, του οποίου απορροφητικότητα μπορεί να ενισχυθεί, αν ταυτόχρονα χορηγηθεί και βιταμίνη C .

Αυτές τις ιδιότητες τις διαθέτει το συμπλήρωμα διατροφής  Zincobell. Κάθε κάψουλα Zincobell περιέχει πικολινικό ψευδάργυρο 10mg + βιταμίνη C 119mg]. Αρκεί, συνήθως η λήψη τριών καψουλών ημερησίως (30mg ψευδαργύρου).

Υπενθυμίζεται ότι η μεγίστη ανεκτή δόση ψευδαργύρου για τους περισσότερους ηλικιωμένους είναι τα 40 mg ψευδαργύρου ημερησίως.

Η κυριότερη παρενέργεια του ψευδαργύρου, όταν ληφθεί σε μεγάλη δόση είναι η πρόκληση ναυτίας. Υπάρχουν όμως άτομα που ανέχονται πολύ μεγαλύτερες δόσεις ψευδαργύρου, π.χ. 100mg ημερησίως χωρίς παρενέργειες.

Βιβλιογραφική τεκμηρίωση

1. Prasad AS. Zinc: An antioxidant and anti-inflammatory agent: Role of zinc in degenerative disorders of aging. J Trace Elem Med Biol. 2014 Aug 12. pii: S0946-672X(14)00150-3.

2. Wong CP, Ho E. Zinc and its role in age-related inflammation and immune dysfunction. Mol Nutr Food Res. 2012 January 56(1):77-87. 

3. Bel-Serrat S1, Stammers AL, Warthon-Medina M, Moran VH, Iglesia-Altaba I, Hermoso M, Moreno LA, Lowe NM; EURRECA Network. Factors that affect zinc bioavailability and losses in adult and elderly populations. Nutr Rev. 2014 May;72(5):334-52.

4. Granell J. Zinc and copper changes in serum and urine after aerobic endurance and muscular strength exerciseJ Sports Med Phys Fitness. 2014 Apr;54(2):232-7.

5. Chang CS1, Choi JB, Kim HJ, Park SB. Correlation between serum testosterone level and concentrations of copper and zinc in hair tissue. ). Biol Trace Elem Res. 2011 Dec;144(1-3):264-71.

6. Swardfager W1, Herrmann N2, Mazereeuw G1, Lanctôt KL3. Reply to: Serum Zinc and the Risk of Depression in Men: Observations from a 20-Year Follow-up Study. Biol Psychiatry. 2014 Jun 16. pii: S0006-3223(14)00428-4.

7. Maywald M1, Rink L2. Zinc homeostasis and immunosenescence. J Trace Elem Med Biol. 2014 Jun 13. pii: S0946-672X(14)00079-0. doi: 10.1016/j.jtemb.2014.06.003. 

Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου. 

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση. 

Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 


Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας